Część II »
| Część I | Część II | Część III |
Jeśli pominąć przypadki szczególne, można uznać, że około 90% zakłóceń, niesprawności i awarii pomp w ekspoloatacji są to przypadki typowe. W ponad 90% są one powodowane typowymi przyczynami.
Instrukcje ekspoloatacji pomp i pompowni oraz tzw DTR (dokumentacja techniczno-ruchowa) pomp omawiają zwykle niesprawności, ich objawy, przyczyny i sposoby usuwania. Czynione to jest lepiej lub gorzej, zależenie od doświadczeń autora tych publikacji. Literatura, dostępna w języku polskim, pomija problemy eksploatacyjne niemal zupełnym milczeniem. Poniżej podajemy przypadki niesprawności w ekspoloatacji pomp wirowych.
Ująć je można w następujących grupach:
A. PARAMETRY
1. Pompa nie tłoczy cieczy
2. Pompra pracuje z wydajnością mniejszą od oczekiwanej
3. Pompa pracuje z ciśnieniem mniejszym od oczekiwanego
4. Pompa nadmiernie obciąża silnik
B. DRGANIA I GŁOŚNOŚĆ
1. W całym zakresie wydajności
2. W zakresie małych wydajności
3. W zakresie dużych wydajności
4. Osiowe przesunięcia wału
C. GRZANIE I ZATARCIA
1. Wewnątrz pompy
2. Dławnice
3. Łożyska
D. UTRATA PARAMETRÓW
1. Erozja kanałów przepływowych
2. Korozja części wewnętrznych
3. Powiększenie szczelin dławiących
4. Uszkodzenia mechaniczne
5. Przepływy powrotne wewnątrz pompy
E. DŁAWNICA
1. Nadmierny przeciek
2. Szybkie zurzycie
F. ŁOŻYSKO
G. SPRZĘGŁO
H. INNE
Przyczyny powstawania niesprawności i awarii są różne i różnej natury, np. przepływowe i mechaniczne. Jednocześnie wiadomo, że jedna przyczyna może wywołać różne skutki, np. zapowietrzenie w obszarze ssania spowoduje zarówno spadek parametrów jak i drgania. Liczbę typowych przyczyn, powodujących niewłaściwe działanie i awarie, w typowych warunkach eksploatacyjnych, ograniczyć można do kilkudziesięciu. Powstaną w ten sposób dwie listy - lista typowych skutków i lista typowych przyczyn.
ZESTAWIENIE PRZYCZYN PRACY POMPY Z PARAMETRAMI RÓŻNYMI OD OCZEKIWANYCH
1. Pompa nie została dostatecznie dokładnie zalana przed uruchomieniem
2. Rurociąg ssawny nie został wypełniony cieczą przed urochomieniem (nie dotyczy to pomp samossących)
3. Wysokość ssania jest większa od zdolności ssania pompy
4. W cieczy znajduje się zbyt duża ilość rozpuszczonego gazu lub powietrza.
5. W rurociągu ssawnym powstały korki powietrzne
6. Powietrze jest zasysane przez nieszczelności rurociągu ssawnego
7. Powietrze jest zasysane przez dławnice pompy
8. Wlot rurociągu ssawnego jest odkryty
9. Powietrze jest zassysane do rurociągu ssawnego wskutek powstawania wirów sznurowych
10. Zasuwa lub zawór na ssaniu jest częściowo lub całkowicie zamknięty
11. Zatkany jest filtr lub kosz ssawny
12. W instalacji ssawnej występuje nadmierne opory przepływu
13. Wirnik pompy jest całkowicie lub częściowo zatkany
14. Kolano wlotowe pompy dwu strumieniowej znajduje się w płaszyczyźnie wału powodując nie symetryczne zasilanie wirinika
15. Wzajemne położenie kolan rurociągu ssawnego powoduje zawirowania i prerotację
16. Zbyt duża prędkość obrotowa pompy
17. Zbyt mała prędkość obrotowa pompy
18. Niewłaściwy kierunek obrotów pompy
19. Nie właściwie zamontowany wirnik
20. Nieprawidłowe wskazania przyrządów pomiarowych
21. Średnica wirnika mniejsza od wymaganej
22. Średnica wirnika większa od wymaganej
23. Wirnik o zbyt dużej wysokości podnoszenia
24. Zbyt duża statyczna wysokość podnoszenia układu w stosunku do wysokości podnoszenia pompy
25. Straty przepływu po stronie tłoczenia większe od spodziewanych
26. Całkowita wysokość podnoszenia układu zbyt duża wobec wysokości podnoszenia pompy
27. Całkowita wysokość podnoszenia układu zbyt mała wobec wysokości podnoszenia pompy
28. Praca pompy ze zbyt dużą wydajnością
29. Równoległa współpraca pomp o różnych charakteryskach przepływu
30. Gęstość cieczy jest inna niż założona
31. Lepkość cieczy jest inna niż założona
Lista niesprawności i lista przyczyn (określonych liczbami kolejnymi) pozwalają się wzajemnie powiązać:
A 1. POMPA NIE TŁOCZY CIECZY, co poznać można po wskazaniach przyrządów pomiarowych (manometr, amperomierz, itd.) lub obserwacje wlotu i/lub wylotu rurociągów.
Przyczyny: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,13,16,18,19,31
A 2. POMPA PRACUJE Z WYDAJNOŚCIĄ MNIEJSZĄ OD OCZEKIWANEJ, co wynika ze wskazań przepłowymierza, obserwacji wlotu i/lub wylotu rurociągów, itp.
Przyczyny: 3,4,5,6,7,9,12,13,14,15,17,18,19,20,21,25,26,31 oraz przyczyny powodujące niesprawności grupy "D"
A 3. POMPA PRACUJE Z CIŚNIENIEM MNIEJSZYM OD OCZEKIWANEGO, co wynika ze wskazania manometru na tłoczeniu.
Przyczyny: 4,6,7,9,10,11,12,13,15,17,18,19,20,21,27,28,30,31 oraz przyczyny powodujące niesprawności grupy "D"
A 4. POMPA NADMIERNIE OBCIĄŻA SILNIK, co wynika ze wskazań amperomierza lub watomierza
Przyczyny: 16,20,22,26 (pompy śmigłowe) 27,28 (pompy podśrodkowe) 30,31 oraz przyczyny powodujące niesprawności grupy "C" "D3" "D4" "D5"
Opracowanie zaczerpnięto z periodyku "Pompy i Pompownie" 4/93
Autorzy opracowania: Biuro ekspertów techniki pompowej ul. Na Grobli 6 50-421 Wrocław